PRZEMOC W RODZINIE

Zgodnie z definicją zawartą w Ustawie z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie - przemoc w rodzinie to: ”jednorazowe albo powtarzające się umyślne działanie lub zaniechanie, naruszające prawa lub dobra członków rodziny, w szczególności narażające te osoby na niebezpieczeństwo utraty życia, zdrowia, naruszające ich godność, nietykalność cielesną, wolność, w tym seksualną, powodujące szkody na ich zdrowiu fizycznym lub psychicznym, a także wywołujące cierpienia i krzywdy moralne u osób dotkniętych przemocą”. Przemoc w rodzinie narusza podstawowe prawa człowieka, w tym prawo do życia i zdrowia oraz poszanowania godności osobistej, a władze publiczne mają obowiązek zapewnić wszystkim obywatelom równe traktowanie i poszanowanie ich praw
i wolności, a także zwiększenia skuteczności przeciwdziałania przemocy w rodzinie.

O przemocy możemy mówić wtedy, gdy zostaną spełnione 4 warunki:

-          Jest to intencjonalne działanie lub zaniechanie działania

-          Jedna osoba ma wyraźną przewagę nad drugą

-          Działanie lub zaniechanie jednej osoby narusza prawa i dobra osobiste drugiej

-          Osoba, wobec której stosowana jest przemoc, doznaje cierpienia i szkód fizycznych i psychicznych.

RODZAJE PRZEMOCY

W oparciu o literaturę dotyczącą zjawiska przemocy w rodzinie, przemocy domowej można wyróżnić rodzaje przemocy:

·         Przemoc fizyczna, czyli każde zachowanie, którego celem jest zadanie bólu fizycznego, uszkodzenie ciała, pogorszenie zdrowia lub pozbawianie życia ofiary.
Przykładem może być: popychanie, odpychanie, obezwładnianie, przytrzymywanie, szczypanie, policzkowanie, kopanie, duszenie, bicie otwartą ręką i pięściami, bicie przedmiotami, rzucanie w kogoś przedmiotami, parzenie, nieudzielanie koniecznej pomocy i itp.

·         Przemoc psychiczna, czyli każde zachowanie, którego celem jest zmniejszenie poczucia własnej wartości, wzbudzenie w ofierze strachu oraz pozbawianie jej poczucia bezpieczeństwa i kontroli nad własnym życiem. W odróżnieniu do przemocy fizycznej nie pozostawia ona widocznych śladów, w związku, z czym jest trudna do udowodnienia. Zdaniem ofiar tej formy przemocy jest ona jednak bardziej niszcząca niż znęcanie fizyczne, gdyż powoduje utratę poczucia własnej wartości i godności.
Przykładem może być: wyśmiewanie poglądów, pochodzenia, narzucanie własnych poglądów, ciągłe krytykowanie, wmawianie choroby psychicznej, kontrolowanie
i ograniczanie kontaktów z innymi osobami, domaganie się posłuszeństwa, ograniczanie snu i pożywienia, wyzywanie, poniżanie, upokarzanie, zawstydzanie, stosowanie gróźb i itp.

·         Przemoc seksualna, czyli każde zachowanie mające na celu zmuszenie ofiary do podjęcia współżycia lub niechcianych zachowań seksualnych bądź zdeprecjonowanie jej seksualności

Przykładem może być : obmacywanie, wymuszanie pożycia seksualnego, wymuszanie nieakceptowanych pieszczot, wymuszanie seksu z osobami trzecimi, sadystyczne formy współżycia seksualnego, demonstrowanie zazdrości a także gwałt, (który wbrew powszechnym opiniom występuje również w małżeństwie) i itp.

·         Przemoc ekonomiczna, czyli każde zachowanie, którego celem jest ekonomiczne uzależnienie ofiary od sprawcy.

Przykładem może być: - odbieranie zarobionych pieniędzy, uniemożliwianie podjęcia pracy, nie zaspakajanie materialnych potrzeb rodziny jak również nie łożenie na utrzymanie domu i rodziny.

·         Zaniedbanie polegające na niezaspokajaniu podstawowych potrzeb fizycznych
i emocjonalnych, obojętności emocjonalnej, braku opieki medycznej, niedożywieniu. Ta forma przemocy często jest skierowana do osób starszych czy niepełnosprawnych.

KONSEKWENCJE DOŚWIADCZANIA PRZEMOCY W RODZINIE

Osoby dotknięte problemem przemocy często zachowują się w sposób, który jest trudny do zrozumienia dla otoczenia. Bywa, że zmieniają zdanie, bronią osób, które stosują wobec nich przemoc, tłumaczą ich zachowanie. Osoby krzywdzone nierzadko pozostają bierne w podejmowaniu decyzji mogących zmienić sytuację, rezygnują z działania przekonane o jego bezskuteczności, obarczają się winą za „zamieszanie”, wstydzą się swojej sytuacji, czasem mają w pamięci wcześniejszą, nieudaną próbę sprzeciwienia się przemocy. Psychologia nazywa występowanie podobnych zachowań syndromem wyuczonej bezradności, zjawiskiem „prania mózgu” czy efektem stresu pourazowego. Ważne jest jednak, by zawsze szukać w sobie siły i wiary w to, że przemoc można przerwać, jak i w to, że można zwrócić się o pomoc i ją otrzymać.

Doświadczanie przemocy jest problemem złożonym. Pierwszy krok i sięgnięcie po pomoc dla osoby dotkniętej przemocą jest trudne. Wymaga pokonania własnych obaw o reakcję innych, strachu przed zmianami oraz konsekwencjami w podejmowani działań.

Ogromne znaczenie ma reakcja osób z otoczenia, w którym dochodzi do aktów przemocy w rodzinie. Świadkowie dramatów rodzinnych, których niepokoją krzyki za ścianą, stały płacz dziecka czy ciemne okulary sąsiadki noszone bez względu na pogodę często żyją w przekonaniu, że skoro nikt nie prosi o pomoc to znaczy, że jej nie potrzebuje.
Wiedzieć należy, że osoba doświadczająca przemocy boi się prosić o pomoc, obawia się o życie swoje i swoich bliskich, żyje w przekonaniu, że nikt jej nie uwierzy, wstydzi się. Czuje, że nie ma prawa prosić o pomoc, nie wierzy również, że ktoś chciałby jej pomóc. Bierze całą odpowiedzialność za to, co dzieje się w domu na siebie. Nie wie, że może coś zmienić.
Mając na uwadze ochronę życia i zdrowia osób doświadczających przemocy, a zwłaszcza dzieci, należy bezzwłocznie zawiadomić służby lub instytucje w celu udzielenia rodzinie dotkniętej przemocą właściwej ochrony i pomocy. Taka postawa może ocalić życie!
Osoby stosujące przemoc wobec najbliższych również mogą uzyskać właściwą dla siebie pomoc. Ważne, by wykazały chęć zgłoszenia się do jednej z instytucji pomocowych oraz podjęły trud pracy nad swoim zachowaniem. Na terenie organizowana jest pomoc zarówno dla osób doświadczających przemocy, jak i stosujących przemoc.

ZESPÓŁ INTERDYSCYPLINARNY

Zgodnie z Ustawą z dnia 29 lipca 2005r. o przeciwdziałaniu przemocy
w rodzinie (Dz. U. z 2005r, Nr 180, poz. 1493) gminy zostały zobligowane do tworzenia gminnego systemu przeciwdziałania przemocy w rodzinie, prowadzenia poradnictwa
i interwencji w zakresie przeciwdziałania przemocy w rodzinie, opracowywania i realizacji programów ochrony ofiar przemocy w rodzinie oraz prowadzenia gminnych ośrodków wsparcia. W związku z powyższym Uchwałą Rady Gminy Nr VIII/32/2011 z dnia 30 maja 2011r. został uchwalony Gminny Program Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie w gminie Lubenia. Realizacją zadań zawartych w niniejszym programie zajmuje się powołany Zarządzeniem nr 37/2011 Wójta Gminy Lubenia Zespół Interdyscyplinarny ds. przeciwdziałania przemocy w rodzinie. W skład Zespołu Interdyscyplinarnego wchodzą: Przewodnicząca Gminnej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych w Lubeni, pracownicy socjalni Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Lubeni, nauczyciel
z Publicznego Gimnazjum w Siedliskach, Szkoły Podstawowej w Lubeni, Szkoły Podstawowej w Straszydlu, Kierownik Rewiru Dzielnicowych Komisariatu Policji
w Boguchwale, przedstawiciel Zespołu Kuratorskiej Służby Sądowej w Rzeszowie.

Zadaniem Zespołu Interdyscyplinarnego jest integrowanie i koordynowanie działań podmiotów, o których mowa w art. 9a ust. 3 i 5, oraz specjalistów w zakresie przeciwdziałania przemocy w rodzinie, w szczególności przez:

• diagnozowanie problemu przemocy w rodzinie,
• podejmowanie działań w środowisku zagrożonym przemocą w rodzinie mających na celu przeciwdziałanie temu zjawisku,
• inicjowanie interwencji w środowisku dotkniętym przemocą w rodzinie,
• rozpowszechnianie informacji o instytucjach, osobach i możliwościach udzielenia pomocy w środowisku lokalnym,
• inicjowanie działań w stosunku do osób stosujących przemoc w rodzinie.

Do zadań grup roboczych należy, w szczególności:

• opracowanie i realizacja planu pomocy w indywidualnych przypadkach wystąpienia przemocy w rodzinie,
• monitorowanie sytuacji rodzin, w których dochodzi do przemocy oraz rodzin zagrożonych wystąpieniem przemocy,
• dokumentowanie działań podejmowanych wobec rodzin, w których dochodzi do przemocy oraz efektów tych działań.

PAMIĘTAJ!

Osoba doznająca przemocy w rodzinie nie ponosi odpowiedzialności za to, że partner stosuje przemoc. To osoba, która stosuje przemoc jest odpowiedzialna za swoje zachowanie.

Jeżeli w Twojej rodzinie chociaż raz pojawił się akt przemocy – REAGUJ!

Prawo jest Twoim sprzymierzeńcem. Daje Ci możliwość skorzystania z bezpłatnej pomocy.

JAK ZGŁOSIĆ PRZEMOC, JAK UZYSKAĆ POMOC

W sytuacjach zagrożenia życia lub zdrowia powiadom Policję (997, 112) lub Prokuraturę. Tylko szybka reakcja umożliwi zapewnienie Tobie i Twoim bliskim ochronę, wszczęcie odpowiednich procedur oraz zabezpieczenie dowodów zdarzenia.

Jeśli doświadczasz przemocy lub jesteś jej świadkiem, możesz zgłosić ten fakt do :

1. Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Lubeni-17-23-04-860

2. Komisariatu Policji w Boguchwale- 17-858-33-71

3. Gminna Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych w Lubeni- 17-85-03-926

4. Niebieska Linia- 801-120-002

PRZYDATNE LINKI:

·           Niebieska Linia www.niebieskalinia.pl

·           Fundacja „Dzieci Niczyje” www.fdn.pl

·           Ustawa o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie http://www.mpips.gov.pl/przeciwdzialanie-przemocy-w-rodzinie-nowa/ogolne/akty-prawne-z-zakresu-przeciwdzialania-przemocy-w-rodzinie/obowiazujace-akty-prawne/